Ο Παμούκ στοχάζεται

Άλλα χρώματα

Παμούκ Ορχάν
Μετάφραση: ΒΡΕΤΟΥ ΣΤΕΛΛΑ

           
Ο κόσμος του Νομπελίστα Τούρκου συγγραφέα μέσα από άρθρα του δημοσιευμένα σε εφημερίδες και περιοδικά.
Βραβείο: Nobel
 
Τα Άλλα χρώματα είναι μια συλλογή από κείμενα επίκαιρα και ταυτόχρονα διαχρονικά, που περιλαμβάνει από λυρικά αυτοβιογραφικά κομμάτια και δοκίμια για τον πολιτισμό μέχρι πολιτικές αναλύσεις και χιουμοριστικά στιγμιότυπα.

Ο Παμούκ στοχάζεται πάνω στη ζωή του: πώς έβγαλε το πρώτο του διαβατήριο, το πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη, το θάνατο του πατέρα του, τη φιλία με την κόρη του τη Ρουγιά, αλλά και τη ζωή του στην Ιστανμπούλ και τη νέα Υόρκη, τη συγγραφή των βιβλίων του και την πρόσφατη πολύκροτη δίκη του.

Στα Άλλα χρώματα περιλαμβάνεται επίσης το διήγημά του Κοιτάζοντας από το παράθυρο, που συνοδεύεται από δικά του ασπρόμαυρα σχέδια. Αυτή την τόσο προσωπική συλλογή του Ορχάν Παμούκ, μιας από τις πιο εξέχουσες και δημοφιλείς μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας, συμπληρώνει η Βαλίτσα του πατέρα μου, ο λόγος του στην απονομή του Νόμπελ το 2006, όπου περιγράφει με πολύ εμπνευσμένο κι ευφάνταστο τρόπο τι σημαίνει να είναι συγγραφέας.

Πρώτα σε πωλήσεις

Σε αυτή τη στήλη παρουσιάζονται οι καλύτερες πωλήσεις τον μήνα Ιανουάριο στο βιβλιοπωλείο Ευριπίδης στη Στοά (Χαλάνδρι)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1. Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ του Νίκου Θέμελη (εκδόσεις Μεταίχμιο)
2. ΤΑ ΣΑΚΙΑ της Ιωάννας Καρυστιάνη (εκδόσεις Καστανιώτη)
3. ΟΠΩΣ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΖΗΣΩ της Ελένης Πριοβόλου (εκδόσεις Καστανιώτη)
4. ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΡΔΙΑ ΓΕΜΙΖΕΙ ΜΕ ΕΛΑΧΙΣΤΑ της Μάρως Βαμβουνάκη (εκδόσεις Ψυχογιός)
5. ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΔΑΝΕΙΑ του Πέτρου Μάρκαρη (εκδόσεις Γαβριηλίδη)
6. ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΣ ΜΑΣ ΒΑΛΟΥΝ ΑΠΟΥΣΙΑ του Χρήστου Χωμενίδη (εκδόσεις Πατάκη)
7. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΘΑ ΣΤΡΩΣΕΙ της Λένας Μαντά (εκδόσεις Ψυχογιός)
8. ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΕΙΝΑΙ ΖΟΡΙΚΟ ΠΟΛΥ της Μάρως Δούκα (εκδόσεις Πατάκη)
9. ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΠΕΛΑΓΙΑ του Γιάννη Ξανθούλη (εκδόσεις Τόπος)

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1. ΚΑΪΝ του Ζοζέ Σαραμάγκου (εκδόσεις Καστανιώτη)
2. Ο ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ του Μάξουελ Σιμ (εκδόσεις Πόλις)
3. ΝΑ ΣΟΥ ΠΩ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ.ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΠΟΥ Μ΄ ΕΜΑΘΑΝ ΝΑ ΖΩ του Χόρχε Μπουκάι (εκδόσεις Οπερα)
4. ΤΟ ΧΑΣΤΟΥΚΙ του Χρήστου Τσιόλκα (εκδόσεις Ωκεανίδα)
5. ΜΗΝ ΠΑΣ ΠΟΤΕ ΣΤΗΝ ΚΑΖΑΜΠΛΑΝΚΑ του Χιου Λόρι (εκδόσεις Οπερα)
6. ΝΟΤΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ, ΔΥΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ του Χαρούκι Μουρακάμι (εκδόσεις Ωκεανίδα)
7. ΣΚΙΟΥΡΟΣ ΖΗΤΕΙ ΒΕΡΒΕΡΙΤΣΑ του Ντέιβιντ Σεντάρις (εκδόσεις Μελάνι)
8. Ο ΞΕΝΟΣ του Αλμπέρ Καμύ (εκδόσεις Καστανιώτη)
9. ΠΑΡΙΣΙ ΜΠΛΟΥΖ του Μορίς Αττιά (εκδόσεις Πόλις)

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr

Βιβλιοπροτάσεις

Μπαμπουίνοι κομμωτές και ερωτευμένες βερβερίτσες

της ΛΑΜΠΡΙΝΗΣ ΚΟΥΖΕΛΗ

Στο πιο σκληρό και σκοτεινό βιβλίο του ελληνικής καταγωγής Αμερικανού Ντέιβιντ Σεντάρις πρωταγωνιστούν ζώα με ανθρώπινη συμπεριφορά

Στα βιβλία του Μια σχεδόν φυσιολογική οικογένεια (2006), Εγκώ μιλήσει καλά κάποια μέρα (2006), Γυμνός (2007) και Οταν σας έχουν τυλίξει οι φλόγες (2009), ...

Οταν το κατοστάρικο κόπηκε στη μέση

του ΓΙΑΝΝΗ Ν.ΜΠΑΣΚΟΖΟΥ

Η χρηματοδότηση της μικρασιατικής εκστρατείας με ένα αναγκαστικό δάνειο παγκόσμιας πρωτοτυπίας. Η διχοτόμηση του χαρτονομίσματος, όπου η αριστερή πλευρά χρησιμοποιούνταν ως νόμισμα στη μισή αξία του ακέραιου και η δεξιά πλευρά ανταλλασσόταν με έντοκη ομολογία στην άλλη μισή αξία

1922 Οι ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις βρίσκονται στη Μικρά Ασία. Η έκβαση της εκστρατείας είναι αβέβαιη, όχι μόνο για στρατιωτικούς λόγους αλλά και για οικονομικούς....

Ο κατάσκοπος που εκδικήθηκε τον Νίξον

του ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗ

Στα 20 χρόνια θητείας του στη CΙΑ δεν υπήρξε βρώμικη επιχείρηση στην οποία να μην πρωταγωνίστησε, με αποκορύφωμα το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ. Ωστόσο η διαφορά του Εβερετ Χάουαρντ Χαντ από τους υπόλοιπους αμερικανούς υπερκατασκόπους ήταν ότι εκείνος ήξερε και να γράφει

Oταν οι «συνταξιούχοι» κατάσκοποι αποφασίζουν να γράψουν τα απομνημονεύματά τους οφείλει κανείς να είναι επιφυλακτικός, ιδιαίτερα μάλιστα αν έχουν «διαπρέψει» ...

Τέσσερις Μάρλοου πυροβολούν

του ΦΙΛΙΠΠΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Προτού ακόμη γίνει ένας από τους πιο διάσημους αμερικανούς συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων ο Ρέιμοντ Τσάντλερ έγραφε νουάρ διηγήματα με πρωταγωνιστές σκληρούς αλλά έντιμους για περιοδικά όπως το «Βlack Μask»

Το παρόν βιβλίο περιέχει τέσσερα διηγήματα που φιλοξενήθηκαν στο περιοδικό «Βlack Μask». Και τα τέσσερα είναι εξαιρετικά ως δείγματα γραφής, μεταφράζονται ...

Ο αδιάλλακτος αρχιτέκτονας

του ΑΝΤΡΕΑ ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΑΤΟΥ

Μια μεγάλη μονογραφία για τον Αρη Κωνσταντινίδη, όπου χωρίς αγιογραφική επιδίωξη αναδεικνύονται η προσωπικότητα και το έργο του. Πώς διεκδίκησε μια μοναδική θέση στην ιστορία της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και πώς αυτοκαταδικάστηκε σε περιθωριοποίηση

Η θεωρία της «λοκομοτίβας» έχει να κάνει με το έργο ή τον δημιουργό που με τη δύναμη και την ακτινοβολία του είναι σε θέση να παρασύρει όλη την ομοειδή ...

Το σινάφι της Μπελ Επόκ

της ΛΑΜΠΡΙΝΗΣ ΚΟΥΖΕΛΗ

Ο προάγγελος της γαλλικής πρωτοπορίας Γκιγιόμ Απολινέρ περιπλανιέται στα σοκάκια του Παρισιού των αρχών του 20ού αιώνα και καταγράφει την καθημερινότητα

«Οι αποβάθρες του Παρισιού αποτελούν μια θεσπέσια δημόσια βιβλιοθήκη» γράφει ο Γκιγιόμ Απολινέρ. Ο ποιητής των οπτικών Καλλιγραμμάτων ο οποίος με τους ...

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/Vivlia.asp#ixzz1DpCpRt7E

Ξαναδιαβάζοντας την «Αννα Καρένινα»

Γράφει η Λίζυ Τσιριμώκου

«Πριν από αυτόν τον κόμη δεν υπήρχε αληθινός μουζίκος στη ρωσική λογοτεχνία», ειπώθηκε για την ακρίβεια των ρεαλιστικών περιγραφών του Τολστόι. Στην Καρένινα ο αναγνώστης μπορεί να χρονολογήσει με σχολαστική ακρίβεια τη δράση, αρκεί να προσέξει τις μόδες, τις λογομαχίες, τις συζητήσεις στα σαλόνια.

Είκοσι χρόνια μετά τη μοιχαλίδα Μποβαρί(1857) του Φλομπέρ, ηΑννα Καρένινα απαθανατίζεται στην παγκόσμια λογοτεχνία και επαναφέρει δραματικότερα τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο θεσμός του γάμου και της οικογένειας. Ο Λεβ Τολστόι (1828-1910) είναι ήδη καθιερωμένος συγγραφέας όταν, στην πιο ταραγμένη περίοδο της προσωπικής του ζωής, σχεδιάζει μια «φυσιολογία του γάμου» που βαθμηδόν θα καταλήξει σε τεράστια τοιχογραφία της ρωσικής κοινωνίας κατά τη δεκαετία του 1870 (η δράση του μυθιστορήματος αρχίζει το 1872 και λήγει στα μέσα του 1876). Το κείμενο, που μάλιστα τιτλοφορήθηκε αρχικά «Δύο Γάμοι», χωρίζεται σε οκτώ μέρη, καθένα από τα οποία περιλαμβάνει αρκετά κεφάλαια (περί τα τριάντα, κατά μέσον όρο).

Ηδέσιςκαι ηλύσιςτου δράματος προωθούνται από τον συγγραφέα με βάση δύο βασικές κατευθυντήριες γραμμές: τη γραμμή του ζεύγους Λέβιν- Κίτι και τη γραμμή του ζεύγους Βρόνσκι- Αννα, παρ΄ ότι παρεμβάλλεται διαμεσολαβητικά και ενεργά και μια τρίτη γραμμή που ακολουθείται από το ζεύγος Ομπλόνσκι- Ντόλι. Πρόκειται για πολυπρόσωπο μυθιστόρημα που εκπλήσσει με την αυτονόμηση των χαρακτήρων του, ακόμη και των πιο «βοηθητικών» ή δευτερευόντων: η παρουσία τους δεν εξυπηρετεί απλώς την πλοκή, δεν είναι απόλυτα χρηστική· τα πρόσωπα τείνουν σχεδόν να χειραφετηθούν και να προβάλουν μια καθαρά δική τους, εξατομικευμένη ζωή. Ωστόσο, είναι σαφές ότι ο Τολστόι συγχρονίζει και διαπλέκει τις ζωές επτά προσώπων: της Αννας και του συζύγου της Αλεξέι Καρένιν· του αδελφού της Αννας Καρένινα, Στεπάν Ομπλόνσκι, και της συζύγου του Ντόλι· της Κίτι, αδελφής της Ντόλι που γοητεύεται αρχικά από τον Αλεξέι Βρόνσκι, αλλά εν συνεχεία θα παντρευτεί τον Λέβιν. Η σαΐτα του χρόνου πηγαινοέρχεται ανάμεσα σε αυτές τις ζωές, παρακολουθώντας τες από κοντά, ενώνοντας και χωρίζοντας τα πεπρωμένα τους. Καθώς ο αριθμός επτά είναι μονός και οι ρόλοι αναδιανέμονται συνεχώς ανά ζεύγη ή τρίγωνα, πάντα «κάποιος περισσεύει», είτε αυτός είναι ο Λέβιν που, ερωτευμένος με την Κίτι, τη βλέπει να υποκύπτει στη γοητεία του Βρόνσκι, είτε ο σύζυγος Καρένιν που περιθωριοποιείται από τη λάμψη του συνονόματου εραστή Αλεξέι (Βρόνσκι) κ.ο.κ.

Δύο μητροπόλεις (Μόσχα, Πετρούπολη) με ιδιαίτερη αστική φυσιογνωμία και δύο φαμίλιες δίνουν τον τόνο ήδη από την έναρξη του μυθιστορήματος: μια μοιχεία και οι συνέπειές της φέρνουν στη Μόσχα την Πετρουπολίτισσα Αννα για να εξομαλύνει τις σχέσεις του αδελφού της με την Ντόλι. Στον σιδηροδρομικό σταθμό τη γηραιά κυρία, με την οποία συνταξίδευε, την υποδέχεται ο γιος της. Είναι η πρώτη συνάντηση Αννας- Βρόνσκι, με κακούς οιωνούς, δεδομένου ότι γίνονται μάρτυρες ενός φρικτού ατυχήματος (κάποιος έπεσε στις γραμμές του τρένου) που τους κατατρύχει αργότερα ως εφιαλτικό όνειρο. Η παρουσία της Αννας στη Μόσχα λειτουργεί θετικά (συμφιλιώνει τους συζύγους) και συνάμα αρνητικά (καταστρέφει το ειδύλλιο ΚίτιΒρόνσκι εν τη γενέσει του). Κατά την επιστροφή της στην Πετρούπολη, βλέποντας στον σταθμό τον Καρένιν, η Αννα προσέχει ξαφνικά τα πεταχτά αυτιά του συζύγου της. Είναι σαν να μην τα είχε «δει» πραγματικά ποτέ πριν, γιατί ποτέ δεν είχε ρίξει κριτικό βλέμμα πάνω τουήταν απλούστατα μέρος της καθημερινότητάς της. Τώρα τα πάντα έχουν αλλάξει...

Πολλά αλλάζουν και στις ζωές των άλλων. Ο Λέβιν και η Κίτι αντιλαμβάνονται ότι λειτουργούν σαν αδελφές, συμπληρωματικές ψυχές (η περίφημη σκηνή όπου χαράσσουν με κιμωλία στην πράσινη τσόχα τα αρχικά λέξεων και αμέσως ο ένας καταλαβαίνει τι εννοεί ο άλλος είναι ευρηματική στην απλότητά της). Ενώνονται με τα δεσμά του γάμου, δημιουργούν έναν νέο οικογενειακό θύλακα, αφοσιώνονται στη γη και ρυθμίζουν τη ζωή τους με τους κώδικες της υπαίθρου. Ο χαρακτήρας του Λέβιν διατηρεί πολλά στοιχεία από τον ίδιο τον συγγραφέα, τις φιλοσοφικές και θρησκευτικές ανησυχίες του, τις κυκλοθυμικές κρίσεις και την ευαισθησία του (ο Τολστόι βαφτίζει άλλωστε τον ήρωά του παραλλάσσοντας το δικό του όνομα, Λεβ). Είναι ο «άνθρωπος της φύσης», ο αυθόρμητος και ανεπιτήδευτος, που αισθάνεται πιο άνετα με τους μουζίκους παρά με τους εκλεπτυσμένους και κομψευόμενους της πόλης. Το σπιτικό που στήνει με την Κίτι και η αρμονική συμβίωσή τους λειτουργούν εν τέλει ως μεγάλο αντιπαράδειγμα στον αποτυχημένο γάμο της Αννας και στην αδιέξοδη ερωτική σχέση της με τον Βρόνσκι. Το ρυθμικό κέντημα της αντίστιξης στηρίζεται σε αυτούς τους πόλους, με θετικό και αρνητικό πρόσημο, αντίστοιχα.

www.tanea.gr