Από www.bookpress.gr
Άντζη Σαλταμπάση
Και μια και μιλάμε για χρήμα, το σάιτ abebooks.com θέτει το ερώτημα: Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στη βιβλιοθήκη ενός κοινού θνητού και σε εκείνη ενός διάσημου ζάπλουτου; Ευφυές σε πρώτη ανάγνωση, αφού το διάβασμα διακρίσεις δεν κοιτά. Όσο και αν διαφέρουν τα πορτοφόλια των προσώπων του ερωτήματος, το πιθανότερο είναι στις βιβλιοθήκες τους να φιλοξενούν παρόμοιους τίτλους. Τον «Φύλακα στη σίκαλη» ο ένας, τον «Φύλακα στη σίκαλη» ο άλλος. Με μια μικρή, αλλά ακριβούτσικη διαφορά. Ο κοινός θνητός έχει ένα κοινό αντίτυπο, ο ζάπλουτος έχει ένα από τα πρώτα, υπογεγραμμένα από τον ίδιο τον Σάλιντζερ, αντίτυπα, το οποίο είναι σπανιότατο και κοστολογείται στα 55.000 δολάρια. Το σάιτ, στο οποίο μπορεί κανείς να αγοράσει σπάνιες εκδόσεις, έχει και άλλα παραδείγματα. Μια δερματόδετη συλλογή των έργων του Τζέιμς Τζόις, η οποία περιλαμβάνει την πρώτη έκδοση των «Δουβλινέζων», του «Πορτρέτου του καλλιτέχνη», δύο εκδόσεις του «Οδυσσέα» (η μία υπογεγραμμένη από τον Τζόις) και, τέλος, μία επίσης υπογεγραμμένη έκδοση του «Finnegans Wake», πωλείται προς 234.000 δολάρια. Λόγω ΔΝΤ και μόνο, ας προτιμήσουμε τον «Οδυσσέα» σε μετάφραση Σ. Καψάσκη και επιμέλεια Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου, από τις εκδόσεις Κέδρος, στην τιμή των 33 ευρώ.
Για τους φτωχούς ανθρώπους
Κι επειδή η λέξη «πλούσιος» στη χώρα και στην εποχή που ζούμε δεν είναι καθόλου της μόδας, ας επιστρέψουμε στα καθ’ ημάς και στη φτώχεια μας, η οποία σιγά-σιγά θα αρχίσει να εμφανίζεται και στα λογοτεχνικά μας αναγνώσματα. Το «Κάτι θα γίνει, θα δεις» του Χρήστου Οικονόμου (εκδόσεις Πόλις), ένα βιβλίο με διηγήματα για τους «φτωχούς ανθρώπους», είναι ήδη γνωστό, πηγαίνει καλά σε πωλήσεις, έχει πάρει εγκωμιαστικές κριτικές. «Διαβάστε το, θα γίνετε καλύτεροι άνθρωποι», άκουσα τις προάλλες έναν συγγραφέα να προτρέπει την παρέα του. Ένα άλλο ανάγνωσμα, που θα μπορούσε να διαβαστεί και ως συμπληρωματική βιβλιογραφία στα διηγήματα του Οικονόμου, είναι το «Poor People» του Ουίλιαμ Τ. Βόλμαν, εκδόσεις Eco/Harper Collins. Ο Βόλμαν ταξιδεύει από τη μια άκρη του πλανήτη στην άλλη, ρωτώντας τους φτωχούς ανθρώπους: «Γιατί νομίζετε ότι είστε φτωχοί; Γιατί άλλοι είναι πλούσιοι και άλλοι φτωχοί;». Αναζητήστε την κριτική της Τ. Δημητρούλια στην «Καθημερινή» (08/03/2009), από όπου αντιγράφει και η στήλη: «Πάρα πολλοί φτωχοί […] επιρρίπτουν τις ευθύνες για τη φτώχεια τους στη μοίρα, στο κάρμα, στον όποιο Θεό […]. Άλλοι κατανοούν ότι η φτώχεια τους συνδέεται με την έλλειψη δουλειάς και παιδείας ή με την απουσία κάποιων απροσδιόριστων δεξιοτήτων που διαθέτουν οι πλούσιοι. Κάποιοι λένε ότι φταίνε οι ίδιοι για τη μοίρα τους, γιατί είναι τεμπέληδες. Ενώ άλλοι, σαφώς λιγότεροι, θεωρούν ότι οι πλούσιοι έχουν μερίδιο ευθύνης για τις ανισότητες και την κακή τους τύχη». Ως νεόπτωχοι Έλληνες, μήπως πρέπει να αρχίσουμε να απαντάμε στα ερωτήματα του Βόλμαν;