Σκέψεις, διηγήσεις και όνειρα

Βόλτα στο Φεγγάρι

Δημήτρης Νίκου

Εκδ Ίαμβος

Ένα ξεχασμένο ντοσιέ με ανακατεμένα χαρτιά, χειρόγραφες σημειώσεις, παλιά γράμματα χωρίς όνομα συντάκτη και παραλήπτη. Γράμματα και λίγα ποιήματα, σαν σκέψεις αποτυπωμένες σε στίχους. Ο συντάκτης των επιστολών αυτών γράφει για τη ζωή του, θυμάται, διηγείται και αφήνεται να παρασυρθεί σε μια εξομολόγηση ζωής, της δικής του και της δικής μας ζωής.

Ο συγγραφέας αποκαλεί τα γράμματα "ερωτικές επιστολές". Γράμματα αγάπης από τον άγνωστο συντάκτη προς κάτι ή κάποιον που του άλλαξε τη ζωή. Και σημειώνει:

"...με πιάνει μια περίεργη υποχρέωση. Τώρα τα έχω εγώ στα χέρια μου. Αλλά δεν είναι δικά μου. Κι αν δεν ξέρω από ποιον προέρχονται και πως έφτασαν εκεί που τα συνάντησα εγώ, ίσως έτσι φτάσουν πάλι σε εκείνον.[...]Γιατί κανενός η ζωή δεν αξίζει να είναι τσαλακωμένη, πεταμένη κι απαξιωμένη. Κι επίσης αν δεν διαβάστηκαν ποτέ από τον άγνωστο παραλήπτη τους, ίσως έτσι να μπορέσει να τα διαβάσει."


Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε:

"Απώλεια και εξομολόγηση. Αναμνήσεις που ξεκλειδώνουν το ερμάρι των πιο πολύτιμων εικόνων της ψυχής. Σκέψεις, διηγήσεις και όνειρα που συνδέουν με μια λεπτή -σχεδόν διάφανη- κλωστή, τη φαντασία και την αλληγορία με την πραγματικότητα. Μικρά και μεγάλα κομμάτια από τις υποστάσεις του εαυτού και του είναι, που όλα μαζί συνθέτουν το πολύχρωμο βιτρό μιας ζωής. Υποστάσεις ίδιες, μα ταυτόχρονα τόσο διαφορετικές, ξένες αλλά την ίδια στιγμή δικές μας.
Γράφει και εξομολογείται σ' αυτό που τον πήρε απ' το χέρι και του άλλαξε τη ζωή, στη δύναμη που μετέβαλε τη ροπή των πραγμάτων. Αφήνεται να παρασυρθεί και να παρασύρει σε διαδρομές δαιδαλώδεις, που πρέπει να περπατούνται αργά, προσεκτικά. Εξομολόγηση με αφορμή μια απώλεια, που γίνεται παρουσία ισχυρή, ξανά και για πάντα."


Κεντρική διάθεση: Εκδόσεις Ίαμβος, Χαριλάου Τρικούπη 31, Αθήνα. Τηλ. 210 3300443

Το φθινόπωρο του 1878

Μενέλαος Λουντέμης : 34 χρόνια απουσίας

Της Ελευθερίας Δρέπα

 

Υπάρχει θέση στη σκέψη μας, υπάρχει χώρος στις κουβέντες μας για ένα σπουδαίο Έλληνα πεζογράφο που ''έφυγε'' πριν από 34 χρόνια;

Ο Μενέλαος Λουντέμης άφησε την τελευταία του πνοή στις 22 Ιανουαρίου 1977, ενώ οδηγούσε. Τι  τραγική ειρωνεία! Η καρδιά που θα 'λεγες πως βαστούσε χρόνια την πένα του, αυτή η ίδια καρδιά τον είχε προδώσει...

Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτρης Βαλασιάδης. Προσφυγόπουλο από την Αγία Κυριακή της Κωνσταντινούπολης.Το ψευδώνυμό του το πήρε από το Λούντα, παραπόταμο του Εδεσσαίου, όπου συνήθιζε παιδί να περνά πολλές ώρες. Έζησε σκληρά παιδικά χρόνια, υποχρεώθηκε στη βιοπάλη και την περιπλάνηση ανά την Ελλάδα, στοιχείο που θα εμπνεύσει αργότερα τη λογοτεχνική του παραγωγή Έγραψε περίπου 50 βιβλία. Το 1938 τιμήθηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο για το μυθιστόρημά του  «Τα πλοία δεν άραξαν». Στη διάρκεια του πολέμου έλαβε μέρος στην Αντίσταση κι ο Εμφύλιος τον βρήκε στην εξορία. Το 1956 δικάστηκε για το βιβλίο του «Βουρκωμένες μέρες», ενώ δυο χρόνια αργότερα κατέφυγε στη Ρουμανία. Το 1962 του αφαιρέθηκε η ελληνική ιθαγένεια. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1975...

Το '' Ένα παιδί μετράει τ' άστρα'' το διάβασα στα δεκατρία μου. Σίγουρα δεν κατάλαβα και πολλά τότε. Στην πραγματικότητα το Λουντέμη τον ''συνάντησα'' ,τον ''ανακάλυψα'' σε αρκετά μεγάλη ηλικία, στα εικοσιένα. Κι ήταν τότε που τα βιβλία του είχαν γίνει, θαρρείς, η φυσική προέκταση των χεριών μου. Κοιμόμουν, ξυπνούσα, βάδιζα κι η σκέψη μου,  η έγνοια μου όλη, ήταν ο ίδιος κι ό,τι είχε γράψει. Το πάθος, η αμεσότητα, ο λυρισμός, η αγάπη στους ωραίους αγώνες και τον άνθρωπο, ο ιδανικός έρωτας, όλα στοιχεία του σπουδαίου έργου του και της ψυχής του. Την ώρα που «ανοίγει την καρδιά του και τις καρδιές των άλλων».

Παρόλο που πολλά πράγματα έχουν απομυθοποιηθεί πια κι άλλα τόσα έχουν μπει στη θέση που τους ταιριάζει, ο Μενέλαος Λουντέμης εξακολουθεί να είναι για μένα ο αγαπημένος μου- ο λατρεμένος μου συγγραφέας.

Όταν το 1996 σε μια εκδρομή στην Έδεσσα, επισκέφτηκα το χωριό Εξαπλάτανος, βρέθηκα μπροστά σε ένα πραγματικά  αποκαρδιωτικό θέαμα. Ένα σπίτι ερείπιο, ξεχασμένο, σε απόλυτη αποσύνθεση, με μια σκεπή έτοιμη να καταρρεύσει, με σπασμένα τζάμια, βγαλμένη πόρτα - είχε μετατραπεί σε έναν αληθινό σκουπιδότοπο. Στην πρόσοψή του όμως μια επιγραφή έστεκε ασάλευτη με κεφαλαία γράμματα: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΛΟΥΝΤΕΜΗ. Σιωπή κι ύστερα απόγνωση. Πώς γίνεται το σκοτάδι να νικάει το φως; Κι εγώ που νόμιζα πως το αντίθετο συμβαίνει...

Ο Μενέλαος Λουντέμης, ωστόσο, αυτό το αιώνιο τρυφερό παιδί που μετράει τ' άστρα κουτσαίνοντας, συνεχίζει να ζει μέσα από τα βιβλία του και ν' απευθύνεται σ' όποιον ονειρεύεται ν' αλλάξει τον κόσμο, κάνοντας αρχή από τον ίδιο τον εαυτό του...

www.protagon.gr