Χιόνι το καλοκαίρι
Νίκος Α. Μάντης
Καστανιώτης 2010
ΣΕΛ. 376, ΤΙΜΗ €19,00
Ο Νίκος Α. Μάντης ανήκει σε αυτή την ισχνή μειονότητα νέων συγγραφέων που δεν βάζουν την ημερομηνία γέννησής τους στο «αυτί». Έχοντας εικόνα του ανθρώπου, θα λέγαμε ότι ηλικιακά πρέπει να βρίσκεται κάπου ανάμεσα στα 35 και στα 40, ενώ τούτο είναι το δεύτερο βιβλίο του μετά τη συλλογή διηγημάτων «Ψευδώνυμο» (2006) – η οποία είχε αφήσει από καλές έως πολύ καλές εντυπώσεις. Από το «αυτί» και πάλι αλιεύουμε τη διφορούμενη έκφραση «στο παρελθόν ασχολήθηκε με το διήγημα». Μια «ασχολία» ήταν άραγε και πέρασε; Θα δείξει. Πάντως, το διφορούμενο παίζει καθοριστικό ρόλο σε τούτο το πρώτο του μεγάλου μήκους αφήγημα, ένα ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα διάπλασης, με μπόλικο μυστήριο, πολλές αποσιωπήσεις, κι αυτή την αδιόρατα απειλητική ατμόσφαιρα μιας ανήσυχης και πρόωρα υποψιασμένης παιδικής ηλικίας που μας έφερε έντονα στο νου την ταινία «Απαλό δέρμα».
Δέκα ώρες δυτικά
Γιώργος Γλυκοφρύδης
Ελληνικά Γράμματα 2010
ΣΕΛ. 415, ΤΙΜΗ €18,51
Για τον 46χρονο Γιώργο Γλυκοφρύδη ο κινηματογράφος αποτελεί κάτι περισσότερο από αναφορά, είναι εργαλείο έκφρασης. Σε τούτο το δεύτερο μυθιστόρημά του, μετά το «Ο επιβάτης» (Νεφέλη 2006), καταπιάνεται, όπως και άλλοι πεζογράφοι τα τελευταία χρόνια, με τα «άπλυτα» της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής: Ήτοι, δωσιλογισμός, καιροσκοπισμός, μα κυρίως μαζική μεταφορά από τους Γερμανούς της μεγάλης εβραϊκής κοινότητας της πόλης στα στρατόπεδα εξόντωσης και στη συνέχεια οικειοποίηση των περιουσιών τους από τους ντόπιους σε συνθήκες πλήρους συνενοχής και συγκάλυψης. Οι σκηνές της Πλατείας Ελευθερίας, με όλους τους άρρενες εβραίους της πόλης συγκεντρωμένους να ταπεινώνονται υπό τον ήλιο, καθώς και η σκηνή της καταστροφής του εβραϊκού νεκροταφείου (ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, τότε), δικαιολογούν από μόνες τους την ύπαρξη του βιβλίου του Γλυκοφρύδη, μια κι είναι γραμμένες με πειστικότητα, έρευνα, εστιακό βάθος και παραστατικότητα.
Φίδια στο Σκορπιό
Κώστας Μουζουράκης
Καστανιώτης 2010
ΣΕΛ. 307, ΤΙΜΗ €17,00
Πρωτοεμφανιζόμενος ο Κώστας Μουζουράκης (γεν. 1974) γράφει ένα μυθιστόρημα με επιρροές από τον σύγχρονο κινηματογράφο και τα κόμικ, με ισχυρή πλοκή, πολλούς διαλόγους και καλούς ρυθμούς. Όλα τα κλισέ του είδους, μαζί κι η προγραμματικά «βρώμικη» ματιά είναι εδώ παρόντα, ωστόσο υπάρχει ρυθμός, νεύρο και κάποιου τύπου μαγκιά που μας αναγκάζει να σταθούμε.
Shoebox
Λουκάς Μέξης
Τετράγωνο 2010
ΣΕΛ. 432, ΤΙΜΗ €20,00
Επίσης νεότατος, ο Λουκάς Μέξης (γεν. 1983) στήνει μια σύγχρονη φαρσοκομωδία, με αρκετή δόση νεοελληνικού αχταρμά, έξυπνες μετατοπίσεις της πλοκής, φρέσκια ματιά. Η χαλαρή προφορική γλώσσα ενίοτε ξεχειλώνει εντελώς, δημιουργώντας κόπωση (αντί της επιδιωκόμενης χαλαρότητας) στην ανάγνωση, ενώ το ένα τρίτο του μυθιστορήματος θα μπορούσε και να λείπει (χρειάζεται μια φειδώ και στα αστεία, αλλιώς το πολύ το κυρ ελέησον…). Κι όμως κάπου, κάπως, αυτή η «τρέλα» διαθέτει ορμή και σχέδιο, γίνεται συμπαθητική. Ίδωμεν.
Μεσημβρινές συνευρέσεις
Εύα Στάμου
Μελάνι 2009
ΣΕΛ. 145, ΤΙΜΗ €13,00
Τρίτο βιβλίο της Εύας Στάμου, οι «Μεσημβρινές συνευρέσεις» είναι μια συλλογή διηγημάτων στα οποία κυριαρχεί ο έκδηλος ή άδηλος ερωτισμός, μα κυρίως η πανταχού παρούσα στοχαστικότητα της αφήγησης. Σε ένα από τα καλύτερα της συλλογής, «Ο χάρτης», η πρωταγωνίστρια, μια απόβλητη και σημαδεμένη ύπαρξη, εκθέτει το σώμα της στους αγνώστους, συνάπτοντας ευκαιριακές σχέσεις, όμως με κάποιον από τους εραστές της έχει αναπτυχθεί μια μορφή αγάπης. Το ομώνυμο διακρίνεται για το παράλληλο μοντάζ του και το αναπάντεχο τέλος του ενώ στο «Μ’ αυτό περνούν όλοι οι πόνοι» γίνεται έξυπνος παραλληλισμός ανάμεσα στην πιπίλα και το κάπνισμα. Γενικότερα, οι ηρωίδες και τα πρόσωπα της Στάμου είναι κυρίως πάσχουσες γυναίκες που ψάχνουν να βρουν διέξοδο σε μια ούτως ή άλλως σκληρή, μα ακόμη σκληρότερη γι’ αυτές, πραγματικότητα.
Εκ των υστέρων
Γράμματα σ’ ένα ξένο
Γιούλα Ράπτη
Γαβριηλίδης 2010
ΣΕΛ. 91, ΤΙΜΗ €10,55
Η δημοσιογράφος Γιούλα Ράπτη κάνει την έκπληξη: Το λιπόσαρκο βιβλίο της αποτελείται από δεκατέσσερις ολιγοσέλιδες επιστολές προς διάφορες εκδοχές του αρσενικού, από τον ψυχαναλυτή, μέχρι τον σύζυγο, τον γκόμενο, το αφεντικό, τον πρώην, κ.ά. Σωστές δόσεις μνησικακίας, συγχώρεσης, κατανόησης, απελπισίας, συνθέτουν μια πυκνή προσωπική μαρτυρία για τις προσπάθειες μιας γυναίκας να διασωθεί σε έναν σκληρό και έντονα ανδροκρατούμενο κόσμο. «Στρατηγέ μου, καθ’ οδόν έχασα άντρες, όπλα, πολλές φορές το κουράγιο μου. Πέρασα πείνα, φόβο, δίψα. Κυρίως φόβο. Ξέρετε βέβαια πόσο γενναία υπήρξα – εκ των υστέρων φυσικά…» Αναμένουμε τη συνέχεια…