Σάββατο 28 Αυγούστου 2010

Εδώ στην Ελλάδα, στις παρέες γελάτε ακόμη...

Γράφει η Εριφύλη Μαρωνίτη
«Ολοι αυτοί οι απλοί άνθρωποι έζησαν τόσο δύσκολα και όμως δεν το έβαλαν κάτω. Δεν υπέμειναν τη μίζερη ζωή τους, αλλά προσπάθησαν για μια άλλη ζωή, αυτήν-αυτές που πραγματεύομαι στο βιβλίο». Είναι η Βικτόρια Χίσλοπ που έκανε την έκπληξη με το μπεστ σέλερ της για το νησί των λεπρών και επιστρέφει στο προσκήνιο με αφορμή την τηλεοπτική μεταφορά του
«Στο Νησί, η επιλογή δεν υπήρξε ακριβώς δική μου. Η Σπιναλόγκα περίμενε...», λέει στο «Βιβλιοδρόμιο» η βρετανή συγγραφέας. «Εκανα διακοπές με την οικογένειά μου στην Κρήτη και ένα απόγευμα επισκεφθήκαμε μαζί με άλλους τουρίστες το νησί. Η ατμόσφαιρα, η επίδραση πάνω μου ήταν καταλυτική. Και η ανάγκη να αρχίσω μια ιστορία, επιτακτική! Δεν περιφερόμουν αναζητώντας θέμα για να γράψω εκείνη την εποχή. Στην πραγματικότητα, δεν έγραφα καν μυθοπλασία όταν άρχισα τοΝησί. Οταν όμως πήγα σε εκείνο τον τόπο, το ένιωσα το θέμα, την ιστορία που περίμενε, την ιστορία».
Πηγαίνατε συχνά στην Κρήτη και παρακολουθούσατε τα γυρίσματα για το τηλεοπτικό σίριαλ. Εντυπώσεις, σχόλια;
Ολα προχωρούσαν πολύ καλά. Παραγωγή, σκηνοθεσία, ερμηνείες και γυρίσματα είναι υψηλής ποιότητας. Είμαι ευτυχής και νομίζω ότι και οι θεατές πραγματικά θα εντυπωσιαστούν. Αλλωστε συνεργάστηκα εξαρχής πολύ καλά με τη Μιρέλλα Παπαοικονόμου που έκανε την τηλεοπτική μεταφορά. Μου διάβαζε τα σενάριά της και με βοηθούσε, μεταφράζοντας, να παρακολουθώ την εξέλιξη της ιστορίας και εγώ σημείωνα τα τυχόν σχόλιά μου.

Και είναι πιστή στο βιβλίο σαςη τηλεοπτική μεταφορά;
Οταν μεταφέρεις ένα βιβλίο στον κινηματογράφο, η υπόθεση συμπτύσσεται. Για 26 όμως τηλεοπτικά επεισόδια πρέπει να επεκταθείς. Το σίριαλ παρουσιάζει όλα όσα υπάρχουν στο βιβλίο μου, αλλά μαζί με καινοτομίες, νέα πρόσωπα κυρίως, που ζουν στη Σπιναλόγκα και σχετίζονται με τους ήρωες του βιβλίου. Θα δείτε...

Αννα,Μαρία,Σοφία,Ελένη,Αλέξις- οι γυναίκες κυριαρχούν στο «Νησί». Θα αναγνωρίζατε σε κάποια τον εαυτό σας;
Αυτοβιογραφικά στοιχεία έχει η Ελένη, αλλά από τη μητέρα μου. Την είχα έντονα στο μυαλό μου όταν έγραφα για την Ελένη. Η ίδια όμως δεν ταυτίζομαι με κάποια από τις γυναίκες. Υπάρχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία διάσπαρτα σε διάφορα πρόσωπα, αλλά κανένα δεν είμαι εγώ. Θα ήθελα να είμαι καλή σαν τη Μαρία, αλλά το ξέρω πως δεν είμαι!

Περισσότερο στο επόμενο μυθιστόρημά σας, τον «Γυρισμό», όπου ίσως το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας εκτυλίσσεται με έντονη δραματικότητα στον ισπανικό Εμφύλιο, και λιγότερο στο «Νησί», η μυθοπλασία διασταυρώνεται με την Ιστορία.Ο λόγος;
Είναι μια μανία που με έπιασε γύρω στα σαράντα. Να ψάχνω και να μαθαίνω τι είχε συμβεί σε έναν τόπο, προτού τον επισκεφθώ. Η ιστοριογραφία έχει την κληρονομιά της. Το χθες επηρεάζει το σήμερα. Γιατί γράφω για την Ελλάδα και την Ισπανία; Γιατί ενώ είναι τα μέρη όπου πηγαίνουμε για διακοπές, οι γνώσεις μας γι΄ αυτά συνήθως είναι μηδενικές και επιδερμικές! Θέλησα λοιπόν να μάθω περισσότερα και άρχισα να ψάχνω. Περισσότερο ίσως για την Ισπανία, λιγότερο για το «Νησί». Εκατομμύρια Βρετανοί πηγαίνουν κάθε χρόνο στην Ισπανία και οι περισσότεροι δεν έχουν ιδέα ούτε για τον φοβερό Εμφύλιο ούτε για τη δικτατορία του Φράνκο.

Για τον ελληνικό Εμφύλιο έχετε σκεφθεί να γράψετε;
Με είχε απασχολήσει όταν μιλούσα με ανθρώπους στην Ελλάδα για τον Γυρισμό, γνωρίζοντας ότι είχατε και εσείς τον δικό σας Εμφύλιο και ότι, αν και πόλεμοι πολύ διαφορετικοί, έχουν αναλογίες. Βιβλίο, μυθοπλασία, για τον ελληνικό Εμφύλιο δεν θα έγραφα όμως. Νομίζω πως παραμένει ένα πολύ ευαίσθητο θέμα και ιδιαίτερα σύνθετο για τους Ελληνες. Ενα παρελθόν, όχι όμως και τόσο παλιό, που χώρισε στα δύο οικογένειες και χωριά- τη χώρα. Βέβαια, αν έγραφα κάποιο θέμα που θα σχετιζόταν με την Ελλάδα του 1940, του 1950 ή του 1960, σίγουρα θα υπήρχαν αναφορές και στον Εμφύλιο.

Μου κάνει εντύπωση η προσεκτικά σχεδιασμένη πλοκή στα μυθιστορήματά σας, με δύο ιστορίες παράλληλες, μία στο παρόν και μία στο παρελθόν που καθορίζει τελικά την πρώτη. Είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς;
Φοβάμαι πως ναι! Καμιά φορά, εύχομαι να ήταν διαφορετικά. Να είχα το έμφυτο χάρισμα να μου έβγαιναν οι ιστορίες πιο γρήγορα! Συνήθως όμως, όταν ένας συγγραφέας γίνεται εύγλωττος, είναι γιατί στην πραγματικότητα έχει δουλέψει πολύ πάνω σε κάτι. Οι αναγνώστες διαβάζουν σε πέντε λεπτά ένα κομμάτι που εσένα σου έχει πάρει δεκαπέντε ώρες για να το γράψεις. Επί χρόνια κοιτούσα πόσες λέξεις είχα γράψει μέσα σε μία ημέρα και δεν το πίστευα πόσο λίγες ήταν. Ισως επειδή δουλεύω και ξαναδουλεύω το ίδιο τμήμα. Κάνω πολλά προσχέδια, ξοδεύω πολύ χρόνο μέχρι να μαζέψω και να συσχετίσω τα κομμάτια της ιστορίας. Ταυτοχρόνως παραμένω ανοιχτή και σε αλλαγές. Διότι στη διαδικασία της γραφής μπορεί να παρεκκλίνω από την αρχική πλοκή και το σχεδίασμα. Ενδέχεται ο εαυτός σου να σε αιφνιδιάσει όταν γράφεις, πρέπει λοιπόν να είσαι προετοιμασμένος, να αλλάξεις το ένα ή το άλλο.

Συγγραφέας αλλά και δημοσιογράφος στη «Sunday Τelegraph», στην «Daily Τelegraph», στο «Women & Ηome». Η ανταπόκρισή σας από τη φετινή Ελλάδα της οικονομικής κρίσης;

Βέβαια τα γυρίσματα γίνονταν κοντά σε κοσμοπολίτικες τουριστικές περιοχές και από εκεί δεν μπορείς να κρίνεις. Συζητώντας όμως με έλληνες φίλους, η κατάσταση μου φαίνεται πολύ στενόχωρη. Ελπίζω, ύστερα από ένα ή δύο επώδυνα χρόνια, να οδηγήσει σε μια αλλαγή προς το καλύτερο. Ξέρετε, με συναρπάζει να μιλώ για την Ελλάδα και το πόσο αγαπώ τη χώρα σας. Οι περισσότερες βρετανικές εφημερίδες μιλούν μόνο αρνητικά. Δεν δείχνουν την καλή όψη. Δείχνουν τουρίστες που δεν μπορούν να επιβιβαστούν στα πλοία ή άλλους που αδυνατούν να μετακινηθούν λόγω απεργίας. Μια γκρίζα εικόνα της Ελλάδας που με ενοχλεί. Θέλω να τους πω πως αυτό δεν είναι παρά μια πτυχή και ότι φυσικά και μπορείς να πας διακοπές στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν παντού φωτιές ούτε διαδηλωτές στους δρόμους. Και το λέω όποτε μου δοθεί η ευκαιρία. Ξέρετε, δεν θέλω να ακουστώ υπεραισιόδοξη, αλλά αυτό που παίρνεις από την Ελλάδα είναι η φυσική ομορφιά, το τοπίο, η κουλτούρα και, ευτυχώς, αυτά σχετίζονται με το χρήμα. Αν μπορείς να καθήσεις σε ένα καφενείο και να πιεις με φίλους έναν καφέ ή μια μπίρα, μπορείς και απολαμβάνεις μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Στην Ελλάδα στις παρέες γελάτε ακόμη, μου έκανε εντύπωση. Αν είσασταν στην Αγγλία, όπου μπορεί να μην αντιμετωπίζουμε τα ίδια προβλήματα αλλά η ύφεση είναι σοβαρή, θα βλέπατε ότι ο κόσμος δεν βγαίνει πια έξω. Δεν υπάρχει και η συνήθεια του «βγαίνω για καφέ» όπως σε εσάς. Εσείς εξακολουθείτε να μαζεύεστε γύρω από ένα τραπέζι, κουβεντιάζετε, διασκεδάζετε μεταξύ σας- και αυτό είναι, πάλι, κάτι που δεν αγοράζεται με χρήματα. Κάτι διαφορετικό, όμορφο, η έννοια της φιλίας, της παρέας. Στην Αγγλία ο κόσμος κλείνεται στο σπίτι του, πίσω από κλειστές πόρτες και τραβηγμένες κουρτίνες.

πηγή: www.tanea.gr

Ρωσία καλεί ανθρωπότητα



Γράφει η Σοφία Νικολαΐδου www.snikolaidou.gr
Ενα συγγραφικό ταμπεραμέντο που δεν συμβιβαζόταν με τίποτα. Ο Αντρέγιεφ υπήρξε το λογοτεχνικό αστέρι της εποχής του. Χιλιάδες αντίτυπα, διθυραμβικές κριτικές. Στα έργα του θέτει σπαρακτικά φιλοσοφικά ερωτήματα και εστιάζει σε πολύπλοκες ψυχολογικές καταστάσεις. Ρώσικος ρεαλισμός, που καταβυθίζεται στην ανθρώπινη ύπαρξη.
Ο Αντρέγιεφ (1871-1919) υπήρξε πρωτότυπος και αμφιλεγόμενος. Εζησε σε μια εποχή κρίσεων και ανατροπών στη Ρωσία- και στον κόσμο ολόκληρο. Η παλιά τάξη πραγμάτων καταποντιζόταν, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος σφράγιζε, με άφθονο αίμα, το τέλος μιας εποχής. Καταθλιπτικός, ταλανιζόταν από κρίσεις αμφιβολίας. Πότης και ασυμβίβαστος. Προσπάθησε ανεπιτυχώς να αυτοκτονήσει, όταν ήταν φοιτητής. Σπάνιο ταλέντο στη φωτογραφία, έγραψε διηγήματα και θεατρικά έργα. Οι κριτικοί τσακώνονταν ποιος θα τον εγκωμιάσει πρώτος. Οι εκδόσεις των έργων του εξαντλούνταν λίγες μέρες μετά την πρώτη τους κυκλοφορία. Οι αναγνώστες τον μισούσαν ή τον λάτρευαν. Η λογοκρισία απαγόρευε τις παραστάσεις του. Η κόμισσα Τολστόι ζήτησε την κεφαλή του επί πίνακι, γιατί εξέθετε τα σεξουαλικά προβλήματα των νέων. «Θέλω να γίνω ο απόστολος της αυτοκαταστροφής. Θέλω με το βιβλίο μου να επηρεάσω τη λογική, τα συναισθήματα, τα νεύρα του ανθρώπου, ολόκληρη τη ζωώδη του φύση», σημείωνε στο ημερολόγιό του. Η τρανταχτή επιτυχία ξεχνιέται, τις περισσότερες φορές, μετά θάνατον. Η λήθη είναι η αναγνωστική μοίρα των πολύ επιτυχημένων. Ο Αντρέγιεφ διέψευσε τα λογοτεχνικά προγνωστικά.
Στο διήγημα «Η σκέψη», ο γιατρός Ιγκνάτγεβιτς Κερζέντσεφ διαπράττει φόνο. Κλείνεται σε ψυχιατρείο. Η αστυνομική έρευνα μελετά τα ημερολόγιά του. Αυτά αποτελούν τη βάση της δικαστικής πραγματογνωμοσύνης. Ο αφηγητής αναφέρεται στο θύμα του, τον Αλεξέι Κωνσταντίνοβιτς Σαβιέλοφ, στενό του φίλο από το γυμνάσιο, και στη σύζυγο του φίλου του Τατιάνα Νικολάγεβνα. Θυμίζει ότι της έκανε πρόταση γάμου, δυο χρόνια προτού εκείνη επιλέξει τον Αλεξέι.
Μέσα από έναν σπαρακτικό μονόλογο, ο αφηγητής, μιλάει για το έγκλημα και την τρέλα.
Αναφέρεται στον Ντοστογιέφσκι και τον Μωπασάν. Ψαύει τη σκοτεινή ρίζα της παράνοιας. Την τυφλή αφετηρία της. Εκφυλισμός ή απόφαση; Για ποιο λόγο δολοφονεί τον φίλο του ο γιατρός; Επειδή αγαπούσε την Τατιάνα, όπως ο ίδιος αποκαλύπτει; Ή επειδή η Τατιάνα αγαπούσε τον άντρα της, όπως επιμένει η ίδια; Μέσα στον στρόβιλο της αφηγηματικής τρέλας, κάθε παραλογισμός ακούγεται λογικός και πειστικός.
Τρέλα και βία: το κεφάλι του θύματος γίνεται κομμάτια. Σαλεμένος νους και υπερβολική προσοχή, ταυτόχρονα. Συναισθηματικό χάος και νοητική ευταξία. Ο αφηγητής αναπτύσσει τον πρωτοπρόσωπο λόγο του κι εμείς ακούμε τη φωνή του να ανεβοκατεβαίνει κλίμακες αισθημάτων, να χτίζει και να γκρεμίζει σκέψεις και λογικές συνεπαγωγές, να αντηχεί σε ένα άδειο δωμάτιο.
Ομοβροντία
Στο δεύτερο διήγημα του τόμου, με τίτλο «Ο κυβερνήτης», ο κυβερνήτης Πιοτρ Ιλιτς αναγκάζεται να αντιμετωπίσει έξαλλους εργάτες εργοστασίου, μετά από τρεις εβδομάδες απεργίας. Πετούν πέτρες, πληγώνουν τον αρχηγό της αστυνομίας. Ο κυβερνήτης κάνει νόημα. Ακολουθεί ομοβροντία πυρών. Σαράντα επτά νεκροί, ανάμεσά τους εννιά γυναίκες και τρία παιδιά. Τρία μικρά κοριτσάκια.
Ο κυβερνήτης ζητά να δει τα πτώματα, σηκώνει το πανί που τα σκεπάζει. Αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση. Μέσα από μια πλοκή χωρίς τρανταχτά γεγονότα, μέσα σε μια ασφυκτική ατμόσφαιρα, ο κυβερνήτης θεωρείται ξεγραμμένος. Ολοι τον αντιμετωπίζουν σαν μέλλοντα νεκρό: η γυναίκα του, η οικογένειά του, οι άνθρωποι γύρω του. Η περιοχή βοά: κάποιος θα τον σκοτώσει. Το δίχτυ πέφτει πάνω του αναπόδραστο κι αρχίζει να τον σφίγγει.
Πάνω σ΄ αυτόν τον καμβά, σκηνοθετείται ένα από τα πιο ατμοσφαιρικά διηγήματα που έχω διαβάσει. Με λεπταίσθητες πινελιές, πεταμένα λόγια και ασήμαντες πράξεις, όλοι πείθονται πως αυτό που είναι να συμβεί θα συμβεί. Και πράγματι συμβαίνει, ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Ο κυβερνήτης δέχεται επιστολές, απειλές, συμβουλές. Δεν εγκαταλείπει το πόστο του. Η κάθε φράση μετεωρίζεται και, την ίδια στιγμή, παίρνει τη θέση της στο αφηγηματικό σχέδιο. Η μετάφραση του κειμένου, με τον αφηγηματικό ρυθμό σε πλήρη ένταση, επιλέγει και συναρμόζει τις λέξεις της με συγγραφική μαεστρία.
πηγή:www.tanea.gr

Ο λαός δεν είναι κότα!

Ο Αντρέγιεφ βρίσκει ευκαιρία να αποτυπώσει την κοινωνική ένταση της εποχής και της χώρας του, στην επιστολή που απευθύνει κάποιος υποτελής στον κυβερνήτη-ήρωα του ομότιτλου διηγήματός του: «Αξιότιμε κύριε! Ο λαός δεν είναι κότα. (...) εμείς εξακολουθούμε να υπάρχουμε κι όπως ανάμεσά σας υπάρχουν αυτοί που θα κληρονομήσουν τον τίτλο της ευγενείας, δηλαδή οι τύραννοι, ανάμεσά μας είναι αυτοί που κληρονομικά θα ανήκουν στην εργατική τάξη, δηλαδή οι σκλάβοι».
Δεν είμαι οπαδός του αμείλικτου ρεαλισμού. Πιστεύω πως η αποτύπωση της κοινωνικής και ψυχολογικής πραγματικότητας, αν υποθέσουμε ότι αυτό αποτελεί έργο της λογοτεχνίας, χρειάζεται «πέταγμα», απογείωση, μια αποφασισμένα λοξή ματιά στα πράγματα, για να γίνει τέχνη. Τα δύο μεταφρασμένα διηγήματα του Αντρέγιεφ, γραμμένα στις αρχές του 20ού αιώνα, ολόφρεσκα και επίκαιρα σήμερα, διατηρούν αυτό το δυσπερίγραπτο «κάτι», που καθιστά τα κείμενα ανθεκτικά στον χρόνο και αξιανάγνωστα.
Ο Αντρέγιεφ είχε, υποθέτω, το εκρηκτικό ταλέντο να γράφει ευπώλητα κείμενα που λάτρευαν οι σύγχρονοί του, χωρίς αυτό να τα καθιστά ληξιπρόθεσμα. Τουναντίον. Αλλωστε, η νίκη της μεγάλης λογοτεχνίας είναι ο τρόπος που βρίσκει, κάθε φορά, να εισχωρεί στον πυρήνα της ανθρώπινης εμπειρίας. Από τις σπηλιές ώς τους ουρανοξύστες, η λογοτεχνία έδινε στην ανθρώπινη εμπειρία όνομα και πλοκή. Η πραγματική πραγματικότητα θα ήταν πιο φτωχή χωρίς τη λογοτεχνία, κι αυτό το ξέρουν καλά συγγραφείς κι αναγνώστες. Κι ο μάστορας Αντρέγιεφ, σίγουρα.
πηγή: www.tanea.gr
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...
Προσαρμοσμένη αναζήτηση