Στόχος δεν είναι η απλή καταγραφή

 
Του Κώστα Αγοραστού

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς επιλέγουν το πρώτο τους βιβλίο να είναι μια συλλογή διηγημάτων. Και αυτό, γιατί συνήθως, έχουν άγνοια κινδύνου. Τα σκόρπια κείμενα που έγραψαν μέσα στα χρόνια, οι σκέψεις τους, τα τυχαία περιστατικά που τους έχουν εντυπωθεί και γενικότερα το προσωπικό βίωμα, δύσκολα μετασχηματίζεται σε αυτό που λέμε λογοτεχνία. Ποιος είναι ο καταλύτης αυτής της μετάλλαξης; Μα, φυσικά, το ταλέντο.

Διαβάζοντας τη συλλογή του Νίκου Ξένιου, Το άχτι, αυτό που εντοπίζει κανείς πρώτα πρώτα είναι το συγγραφικό ταλέντο. Την άνεση να διηγείται ιστορίες με τρόπο γλαφυρό και ανάγλυφο. Με τρόπο που κρύβει επιμελώς τα λογοτεχνικά του διαβάσματα και προάγει την ιστορία αυτή καθ΄εαυτήν. Η γραφή του ρέουσα, παρασέρνει τον αναγνώστη στο βάθος της κάθε ιστορίας, κάνοντάς τον συμμέτοχο και όχι απλώς παρατηρητή.

Το βιβλίο περιλαμβάνει δεκαέξι διηγήματα, τα οποία χαρακτηρίζονται από ένα σχετικά ομοιόμορφο ύφος. Και αυτό γιατί ο συγγραφέας δεν χάνει την ευκαιρία να πειραματιστεί με τον εξπρεσιονισμό, δίνοντάς μας δυο διηγήματα, τα οποία απαιτούν την αυξημένη προσοχή μας. Τα υπόλοιπα, ασχολούνται με θέματα καθημερινά, προσωπικά, συναισθηματικά και συγχρόνως βαθιά πολιτικά, αλλά χωρίς καταγγελτική διάθεση. Στόχος δεν είναι η απλή καταγραφή του εκάστοτε γεγονότος, αλλά ο εγκλωβισμός του στο άχρονο της λογοτεχνίας. Ο υπάλληλος του σουπερμάρκετ που βρίσκει δηλητηριασμένο και νεκρό έναν άστεγο έξω από την πολυκατοικία του («Πολιτική του καταστήματος»), ο άτυχος θαμώνας της πλατείας Εξαρχείων που δέχεται επίθεση από “αναρχικούς” την ώρα που πίνει τον καφέ του («Η κορνίζα»), ο νεαρός Άμλετ, από την Αρμενία, που δίνει τις εξετάσεις του σχολείου του μέσα στο Αστυνομικό τμήμα («Ο πρίγκηπας»), η νεοδιόριστη καθηγήτρια που ασφυκτιά στο νέο της σχολείο αλλά και στη μακροχρόνια σχέση της («Το άχτι»).

Όλα τα διηγήματα της συλλογής έχουν ως κεντρικό άξονα τον άνθρωπο που παλεύει με τις εμμονές του, τον άνθρωπο που ασφυκτιά μέσα στην καθημερινότητά του. Ο συγγραφέας, όπως και κάθε συγγραφέας, είναι παραπάνω από εμφανές ότι αγαπάει πολύ τους ήρωές του. Κάποιους τους θαυμάζει, κάποιους άλλους τους συμπονά, κάποιους τους προστατεύει και τους περιβάλλει με στοργή. Σε όλους έχει δώσει ένα κομμάτι του εαυτού του, ένα μέρος των βιωμάτων του.

Ένα από τα ωραιότερα διηγήματα της συλλογής έχει τίτλο «Ο γιος του Σωτήρη» και είναι η ιστορία ενός σαλεμένου ανθρώπου, ο οποίος, λόγω μιας ανεξήγητης ενέργειάς του σε δημόσιο χώρο συλλαμβάνεται και αφηγείται σε μια ψυχοθεραπεύτρια την ιστορία της ζωής του, για να καταλήξει στο κομβικό εκείνο περιστατικό της παιδικής του ηλικίας. Οι αναφορές στον Οιδίποδα σαφείς, η οποίες μαζί με την έξυπνη δομή του διηγήματος, δημιουργούν μια νοηματική και δραματική κορύφωση ιδιαίτερα επιτυχημένη.

Συνολικά, η συλλογή του Ξένιου είναι μεν φιλόδοξη αλλά δεν χαρακτηρίζεται από «θόρυβο» στη γραφή του. Στοχεύει στον προσεκτικό αναγνώστη, ενώ μπορεί να κερδίσει εύκολα και τον περιστασιακό.

Στα βασικά πλεονεκτήματα του βιβλίου και το εξαιρετικά καλόγουστο εξώφυλλο με σκίτσα της Εύης Τσακνιά.

 

Νίκος Ξένιος
Το Άχτι
Εκδ. Φαρφουλάς

 

www.bookpress.gr