Απόσποσμα από το διήγημα "Φτου ξελευτερία", μέρος της ανέκδοτης συλλογής "Και τα ρέστα, παγωτά"

..........................................................................

Ύστερα ήρθε ένα πρωϊνό με υπερβολική ζέστη, ας είχαμε πια προχωρημένο Φθινόπωρο, Γαϊδουροκαλόκαιρο λέγανε τούτο το φαινόμενο οι μεγαλύτεροι, κι ο τρύγος στις δόξες του. Η γλυκόστιφη μυρωδιά του μούστου πλανιόταν στον αέρα, οι σφήκες, σμήνη ολόκληρα, γυρόφερναν απειλητικές, κι οι κότες στις αυλές σκόρπιζαν με τα πόδια τους τα στυμμένα τσέγκουρα των σταφυλιών, τσίπουρα τα λέγαμε.

Θέλαμε δυο μέρες ακόμη για ν’ ανοίξει το σχολείο, η μάνα μου, ανασκουμπωμένη, έπλενε στην αυλή ακούγοντας στο ραδιόφωνο την Πυργοδέσποινα της κουζίνας. Οι ξύλινες σκάφες αραδιασμένες στη σειρά πάνω σε κάτι τρίποδα καμωμένα επί τούτου, άλλη για τη χλωρίνη, άλλη για το ξέβγαλμα κι άλλη για το λουλάκι. Στο καζάνι ζέσταινε το νερό, πλάϊ στο φούρνο, κι ο καπνός έπνιγε την ανάσα. Θυμάμαι τη στριγκιά φωνή της Δέσποινας Στυλιανοπούλου που με ξύπναγε.

Κι αύριοοο την ίδια ώρααα, όοολοι στα ραδιόφωνά σας· και το Δεσποινάακιιι στα όονειρά σας... Αμήηηη!

Το πουλάκι στο κλουβί, πίνοντας τις τελευταίες σταγόνες νερού από την άδεια ποτίστρα, χάλαγε τον κόσμο στο κελάηδισμα. Μισοκοιμισμένος, σκέφτηκα πως όλο το καλοκαίρι ούτε που τού ’δωσα σημασία κι ας μου είχε βγει το καλύτερο απ’ όλα μέχρι τώρα.

Η φωνή ενός περιφερόμενου μανάβη που διαλαλούσε φρέσκα σέσκουλα, μπάμιες και φασολάκια με την επωδό Περιμένω κυρά μου, περιμένω, με ξύπνησε εντελώς. Ένοιωσα το στομάχι μου άδειο, να γουργουρίζει. Και τότε, απότομα, έδωσα μια και σηκώθηκα, έτσι άπλυτος ακόμα, με το βρακί, και βγήκα στην ταράτσα. Φαγητό δεν μου μύρισε, μόνο χλωρίνη και σαπουνάδα. Μια κούπα γάλα και μια φέτα ψωμί με μαρμελάδα, που ποτέ δεν έτρωγα ολόκληρη, περίμεναν σκεπασμένα.

Ξυπναρούδια, φώναξε η μάνα μου από την αυλή, κρατώντας στο χέρι μια μεγάλη πλάκα σαπούνι.

Ντύσου να πας στην αγορά για θέλημα. Εκατό δράμια λουλάκι κι ένα σακουλάκι λευκαντίνη, γιατί ξέμεινα.

Δεν έδωσα απάντηση, ούτε σαν επανελήφθη η προτροπή κάπως απειλητικότερα, παρά ανακλαδίστηκα μ’ ένα αργόσυρτο επιφώνημα βαρεμάρας ασήκωτης και μ’ έναν πήδο ανέβηκα στην καρέκλα. Φτου ξελευτερία είπα μονάχα ανάμεσα σε δυο χασμουρητά θορυβώδη, και, χωρίς να το πολυσκεφτώ, έδωσα μια κι άνοιξα διάπλατα το πορτάκι του κλουβιού.

Το πουλί αρχικά έμεινε αδιάφορο. Δοκίμασε να πιεί νερό από την άδεια ποτίστρα, μάλλον απογοητεύτηκε που τη βρήκε στεγνή και ξαφνικά έδωσε μια και πέταξε έξω με φτερούγισμα αβέβαιο. Στάθηκε λίγο στο ξύλινο παρμάκι της σκάλας, μουδιασμένο, διστακτικό για το τι έπρεπε να κάνει. Μετά έδωσε άλλη μια και πέταξε μέχρι την απέναντι αμυγδαλιά να συνεχίσει το κελάηδισμά του. Γυρόφερνε λίγες μέρες το σπίτι, ώσπου χάθηκε.

Το επόμενο καλοκαίρι δεν ξαναπήρα πουλάκι στην ψαλιδισμένη χαρτοσακούλα, ο Κατρουλής με έχασε από πελάτη.

Δυο χρόνια μετά έχασε κι η αγορά μας τον Κατρουλή. Πέθανε, έμαθα. Και τα πουλάκια που είχε κλεισμένα σε κάτι κλουβιά στενόμακρα στην καλύβα του, πέρα απ’ το ποτάμι, έμειναν λίγες μέρες νηστικά κι ακάθαρτα• ύστερα άνοιξαν κάτι γείτονες τα πορτάκια και τ’ άφησαν ελεύθερα.

Εκείνη την πρώτη μέρα που άκουσα τα νέα στο καφενείο, αναρωτήθηκα προς στιγμήν αν θα τα κατάφερναν εκεί έξω τα φτωχά πουλάκια, μακριά από την ασφάλεια του κλουβιού. Αλλά εντελώς προς στιγμήν, γιατί αμέσως ήρθε μπροστά μου η εικόνα του στραπατσαρισμένου κλουβιού με τις αναποδογυρισμένες ταΐστρες και τις ματωμένες φτερούγες.

Τότε απόδιωξα την εικόνα ενοχλημένος και χαμογέλασα. Η παρέα είχε αλλάξει κουβέντα.

Όμως με τις γάτες ακόμα δεν συμφιλιώθηκα.

Δημήτρης Χίλιος