Νορβηγικό δάσος του Χαρούκι Μουρακάμι
γράφει η Έφη Χ. Μαυροπούλου
Ένα τραγούδι είναι ικανό να τον γυρίσει πίσω σχεδόν είκοσι χρόνια και να τον κάνει να θυμηθεί τον πρώτο του έρωτα τη Ναόκο, το κορίτσι του καλύτερού του φίλου. Με αφορμή το τραγούδι των Beatles “Norwegian Wood” ο αφηγητής Τόρου Βατανάμπε θα μεταφερθεί στα τέλη της δεκαετίας του ’60 όταν ακόμα ήταν φοιτητής στο κολέγιο.
Θα ξεκινήσει από κει και θα δει καρέ- καρέ τη νεανική του ζωή μέχρι το Πανεπιστήμιο να περνά από μπροστά του. Αναπολεί τα χρόνια της πρώτης του νιότης, τους πρώτους έρωτες και τις εφήμερες περιπέτειες. Τότε που σαν φοιτητής έψαχνε και ψαχνόταν άλλοτε ανέμελα χωρίς σκοπό και άλλοτε καθοδηγούμενος από προβλήματα και αναζητήσεις, σχετικά με τη φιλία, τον έρωτα, το θάνατο.
Όλα τα γεγονότα εκτυλίσσονται με τον θάνατο να πρωταγωνιστεί κάποιες φορές άμεσα, όταν βιώνει την αυτοκτονία δικών του ανθρώπων και άλλοτε σε ένα πιο ουδέτερο επίπεδο, όταν έχει συνάντηση με έναν ουσιαστικά άγνωστο ετοιμοθάνατο. Ο θάνατος για το Μουρακάμι διαδραματίζει σημαντικό και ιδιαίτερο ρόλο. Γι’ αυτόν ο θάνατος δεν είναι ξεκομμένος από τη ζωή. Άλλωστε, είναι γνωστή η θεματική εμμονή του Μουρακάμι με την απώλεια. Η ιδιαιτερότητα όμως, είναι ότι για το συγγραφέα ο θάνατος υπάρχει όχι ως αντίθετο της ζωής αλλά ως μέρος της. Πιστεύει ότι ζώντας καθένας τη ζωή του τρέφουμε το θάνατο και δεν υπάρχει καμιά αλήθεια που να μπορεί να γιατρέψει αυτή τη λύπη. Απλώς μαθαίνεις να ζεις μ’ αυτό, γιατί η ζωή όπως λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά μέσα από τη φωνή της φίλης του Μίντορι είναι σαν ένα κουτί σοκολατάκια. Στην αρχή τρως αυτά που σου αρέσουν και στο τέλος σου μένουν τα άλλα που δε σου αρέσουν καθόλου. Τα τρως όμως για να ξεμπερδεύεις.
Σε όλες αυτές τις πικρές στιγμές της ζωής αντίδοτο είναι η φιλία, ο έρωτας και οι σεξουαλικές συνευρέσεις.
Ο Μουρακάμι χρησιμοποιεί πρώτο πρόσωπο, με μια αφήγηση εσωτερική σαν να διαβάζεις τις κρυφές σκέψεις από κάποιο ημερολόγιο. Περιγράφει, και κάθε φορά που περιγράφει θυμάται και άλλες λεπτομέρειες. Παρουσιάζει γεγονότα και συναισθήματα με ψυχραιμία και ωριμότητα - με την ωριμότητα που σου δίνει η απόσταση του χρόνου. Και πάντα με μουσική υπόκρουση βαθιά επηρεασμένος από τα δυτικά ακούσματα της εποχής που περιγράφει.
Ανάλογα με τις αναμνήσεις που εξιστορεί αλλάζει και η γλώσσα του. Τρυφερή όταν αναπολεί έρωτες και σκληρή όταν θυμάται γεγονότα που τον πλήγωσαν. Ένα παραμένει σταθερό σε όλο το κείμενο, μια υποδόρεια λύπη για τα μικρά και τα μεγάλα γεγονότα της ζωής, τα σημαντικά και τα ανούσια. Γιατί με το πέρασμα του χρόνου αυτά που νόμιζες σπουδαία ή αδιάφορα, τραγικά ή καταπληκτικά είναι απλώς γεγονότα. Ενώ τα μεγάλα ερωτήματα παραμένουν ερωτήματα.
Η μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου αποτυπώνει την ευαισθησία και την εσωτερικότητα του συγγραφέα.
Ο Μουρακάμι με υπαρξιακές αναζητήσεις και φιλοσοφική προσέγγιση, μιλά για τον έρωτα, τη φιλία, το θάνατο, με ρεαλισμό και ουσία δημιουργώντας πλούτο συναισθημάτων.
Έτσι, καταφέρνει με ένα συνηθισμένο θέμα ,με πολλές παράλληλες ιστορίες με αρκετές κοινοτυπίες, να κρατήσει τον αναγνώστη δέσμιο του μέχρι την τελευταία σελίδα.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε πρόσφατα στην μεγάλη οθόνη από τον Ιάπωνα σκηνοθέτη Τραν Αν Χουνγκ και παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Βενετίας στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Χαρούκι Μουρακάμι, Νορβηγικό Δάσος, Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου, Εκδόσεις Ωκεανίδα
γράφει η Έφη Χ. Μαυροπούλου
Ένα τραγούδι είναι ικανό να τον γυρίσει πίσω σχεδόν είκοσι χρόνια και να τον κάνει να θυμηθεί τον πρώτο του έρωτα τη Ναόκο, το κορίτσι του καλύτερού του φίλου. Με αφορμή το τραγούδι των Beatles “Norwegian Wood” ο αφηγητής Τόρου Βατανάμπε θα μεταφερθεί στα τέλη της δεκαετίας του ’60 όταν ακόμα ήταν φοιτητής στο κολέγιο.
Θα ξεκινήσει από κει και θα δει καρέ- καρέ τη νεανική του ζωή μέχρι το Πανεπιστήμιο να περνά από μπροστά του. Αναπολεί τα χρόνια της πρώτης του νιότης, τους πρώτους έρωτες και τις εφήμερες περιπέτειες. Τότε που σαν φοιτητής έψαχνε και ψαχνόταν άλλοτε ανέμελα χωρίς σκοπό και άλλοτε καθοδηγούμενος από προβλήματα και αναζητήσεις, σχετικά με τη φιλία, τον έρωτα, το θάνατο.
Όλα τα γεγονότα εκτυλίσσονται με τον θάνατο να πρωταγωνιστεί κάποιες φορές άμεσα, όταν βιώνει την αυτοκτονία δικών του ανθρώπων και άλλοτε σε ένα πιο ουδέτερο επίπεδο, όταν έχει συνάντηση με έναν ουσιαστικά άγνωστο ετοιμοθάνατο. Ο θάνατος για το Μουρακάμι διαδραματίζει σημαντικό και ιδιαίτερο ρόλο. Γι’ αυτόν ο θάνατος δεν είναι ξεκομμένος από τη ζωή. Άλλωστε, είναι γνωστή η θεματική εμμονή του Μουρακάμι με την απώλεια. Η ιδιαιτερότητα όμως, είναι ότι για το συγγραφέα ο θάνατος υπάρχει όχι ως αντίθετο της ζωής αλλά ως μέρος της. Πιστεύει ότι ζώντας καθένας τη ζωή του τρέφουμε το θάνατο και δεν υπάρχει καμιά αλήθεια που να μπορεί να γιατρέψει αυτή τη λύπη. Απλώς μαθαίνεις να ζεις μ’ αυτό, γιατί η ζωή όπως λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά μέσα από τη φωνή της φίλης του Μίντορι είναι σαν ένα κουτί σοκολατάκια. Στην αρχή τρως αυτά που σου αρέσουν και στο τέλος σου μένουν τα άλλα που δε σου αρέσουν καθόλου. Τα τρως όμως για να ξεμπερδεύεις.
Σε όλες αυτές τις πικρές στιγμές της ζωής αντίδοτο είναι η φιλία, ο έρωτας και οι σεξουαλικές συνευρέσεις.
Ο Μουρακάμι χρησιμοποιεί πρώτο πρόσωπο, με μια αφήγηση εσωτερική σαν να διαβάζεις τις κρυφές σκέψεις από κάποιο ημερολόγιο. Περιγράφει, και κάθε φορά που περιγράφει θυμάται και άλλες λεπτομέρειες. Παρουσιάζει γεγονότα και συναισθήματα με ψυχραιμία και ωριμότητα - με την ωριμότητα που σου δίνει η απόσταση του χρόνου. Και πάντα με μουσική υπόκρουση βαθιά επηρεασμένος από τα δυτικά ακούσματα της εποχής που περιγράφει.
Ανάλογα με τις αναμνήσεις που εξιστορεί αλλάζει και η γλώσσα του. Τρυφερή όταν αναπολεί έρωτες και σκληρή όταν θυμάται γεγονότα που τον πλήγωσαν. Ένα παραμένει σταθερό σε όλο το κείμενο, μια υποδόρεια λύπη για τα μικρά και τα μεγάλα γεγονότα της ζωής, τα σημαντικά και τα ανούσια. Γιατί με το πέρασμα του χρόνου αυτά που νόμιζες σπουδαία ή αδιάφορα, τραγικά ή καταπληκτικά είναι απλώς γεγονότα. Ενώ τα μεγάλα ερωτήματα παραμένουν ερωτήματα.
Η μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου αποτυπώνει την ευαισθησία και την εσωτερικότητα του συγγραφέα.
Ο Μουρακάμι με υπαρξιακές αναζητήσεις και φιλοσοφική προσέγγιση, μιλά για τον έρωτα, τη φιλία, το θάνατο, με ρεαλισμό και ουσία δημιουργώντας πλούτο συναισθημάτων.
Έτσι, καταφέρνει με ένα συνηθισμένο θέμα ,με πολλές παράλληλες ιστορίες με αρκετές κοινοτυπίες, να κρατήσει τον αναγνώστη δέσμιο του μέχρι την τελευταία σελίδα.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε πρόσφατα στην μεγάλη οθόνη από τον Ιάπωνα σκηνοθέτη Τραν Αν Χουνγκ και παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Βενετίας στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Χαρούκι Μουρακάμι, Νορβηγικό Δάσος, Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου, Εκδόσεις Ωκεανίδα
www.critique.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου